Wanneer wordt piekeren bij kinderen een probleem?
Piekeren en angst bij kinderen zijn normaal. Dit hoort bij de ontwikkeling en hoeft niet direct reden tot zorg te zijn. Maakt je kind zich echter langdurig veel zorgen, dan kan dit leiden tot allerlei klachten en is het zaak om actie te ondernemen. Hoe signaleer je piekerproblemen bij je kind en wat kun je doen om je kind te helpen?
Kinderen horen en zien vaak meer dan ouders denken, maar begrijpen lang niet alles. Omdat ze nog beperkte levenservaring hebben en ze emoties directer voelen, is het voor een kind vaak moeilijk zaken te relativeren. Rond de basisschoolleeftijd beginnen kinderen vaak met piekeren. Maar angst en piekeren zie je soms ook bij jongere kinderen die nare dingen hebben meegemaakt.
Lees ook:
Snel navigeren naar:
- Piekeren en angst bij kinderen
- Waar piekeren kinderen over?
- Hoe signaleer je piekerproblemen bij je kind en wat kun je doen om je kind te helpen?
- Voorbeeldfunctie van ouders
- Hoe weet je of je kind teveel piekert?
- Behandeling van piekergedrag bij kinderen
- Je kind voorbereiden op een afspraak bij een psycholoog
- Een psycholoog kiezen voor je kind
Piekeren en angst bij kinderen
We willen allemaal dat onze kinderen onbezorgd opgroeien. De tijd dat een kind echt ‘kind’ kan zijn is maar zo kort, en lijkt in onze huidige veeleisende maatschappij steeds korter te worden. Toch horen ook piekeren en angst bij het opgroeien. Net als volwassenen kunnen kinderen niet altijd vrolijk en positief zijn. Hoe ouder je kind wordt, hoe meer hij of zij zich gaat beseffen wat er om zich heen gebeurt.
Piekeren en angst bij kinderen zijn normaal. Dit hoort bij de ontwikkeling en is niet direct reden tot zorg.
Waar piekeren kinderen over?
Kinderen kunnen piekeren over vriendjes en vriendinnetjes of als ze moeite hebben op school. Als ze vaak niet mee mogen doen met spelletjes of als ze worden gepest. Ze kunnen zich zorgen maken over de dood, of bang worden dat er iets met hun ouders gebeurt. Hoe ouder kinderen worden, hoe minder de angst is geworteld in fantasie (monsters onder het bed) en hoe meer de angst een reële basis heeft (een ongeluk of inbraak).
Hoe signaleer je piekerproblemen bij je kind en wat kun je doen om je kind te helpen?”
Soms wordt piekergedrag getriggerd door een nare gebeurtenis in het leven van een kind of iemand die het kind kent. Denk bijvoorbeeld een scheiding of het overlijden van een opa of oma. Maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn. Ook de gewone dagelijkse dingen kunnen een aanleiding vormen voor piekergedrag of angst bij kinderen. Er zijn veel factoren die bepalen of een kind piekergedrag zal ontwikkelen.
Voorbeeldfunctie van ouders
Ouders zijn hebben een belangrijke voorbeeldfunctie voor hun kinderen. Wanneer (één van) de ouders zelf ook de neiging heeft te piekeren over dingen of wat zorgelijk en angstig in het leven staat, dan zien en ervaren kinderen dit in hun dagelijkse leven. Dit kan er toe leiden dat een kind dit ‘piekergedrag’ van de ouder gaat overnemen. Vooral als het kind geen voorbeeld heeft hoe het anders kan. Het is belangrijk dat ouders zich bewust zijn van die voorbeeldfunctie en proberen hun kind te laten zien dat er ook andere manieren zijn om met moeilijke situaties om te gaan.
Hoe weet je of je kind teveel piekert?
Elk kind maakt zich wel eens zorgen. Maar kinderen die langere tijd piekeren kunnen hierdoor klachten krijgen.
Behandeling van piekergedrag bij kinderen
Het is niet eenduidig te zeggen wat een ouder kan doen om zijn/haar kind te helpen. Het is belangrijk om naar het individuele kind te kijken en af te stemmen op wat dit kind nodig heeft. Het lijkt een grote stap om naar een psycholoog te gaan, maar een hulpverlener kan met de ouders meekijken en tips en adviezen geven. Jonge kinderen en kinderen die niet graag praten, kunnen vaak goed geholpen worden bij bijvoorbeeld een speltherapeut, een creatief therapeut of een dramatherapeut. Vanaf de basisschoolleeftijd (6 jaar en ouder) kunnen kinderen ook terecht bij een kinder- en jeugdpsycholoog. Er zijn in de afgelopen jaren veel behandelmethodes specifiek voor kinderen ontwikkeld, waarvoor een basis te vinden is in o.a. (cognitieve) gedragstherapie (inclusief mindfulness), schematherapie en oplossingsgerichte therapie.
Je kind voorbereiden op een afspraak bij een psycholoog
De meeste kinderen vinden een eerste afspraak bij een psycholoog vaak een beetje spannend. Daarom zijn beide (of één van beide) ouders altijd aanwezig bij een eerste afspraak. Een kinder- en jeugdpsycholoog is opgeleid om op een laagdrempelige, toegankelijke manier contact te maken met kinderen en in alle veiligheid te praten over moeilijke dingen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van therapeutische materialen die speciaal voor kinderen zijn ontwikkeld. Het is belangrijk dat een kind vragen kan stellen aan de ouders over wat het denkt dat gaat gebeuren. Ouders kunnen hierin geruststellen en aangeven dat er niets gaat gebeuren wat het kind niet wil en dat de ouders er de hele tijd bij zullen zijn.
Het is belangrijk om naar het individuele kind te kijken en de therapie af te stemmen op wat dit kind nodig heeft.
Een psycholoog kiezen voor je kind
Wanneer je naar een hulpverlener toe gaat met je kind, is het belangrijk om te kijken of de hulpverlener geregistreerd is bij de betreffend beroepsvereniging (bijvoorbeeld de Vereniging voor Speltherapeuten) of in het BIG-register (Orthopedagoog Generalist). Dan weet je zeker dat je bij een hulpverlener terecht komt die is opgeleid om kinderen te behandelen volgens de kwaliteitseisen die daar aan gesteld worden. De Piekerpoli richt zich voornamelijk op volwassenen. De vergoedingen lopen via de WMO of de Jeugdwet.