Postnatale depressie en kraamtranen
De geboorte van een kind is het mooiste wat je kan overkomen. Zolang gewacht en nu start een nieuwe fase in je leven. Je hebt weleens gehoord van een zwangerschapsdepressie, maar je houdt er geen rekening dat het jou of je partner kan treffen. Lees meer over een postnatale depressie, kraamtranen, de symptomen, de biologische oorzaken depressie, en wat er nog meer komt kijken bij het krijgen van een kind.
Wat is een Postnatale depressie of postpartum depressie?
Een postnatale depressie is een depressie na zwangerschap. De depressieve klachten kunnen maandenlang na de geboorte van je kindje aanhouden. Symptomen postnatale depressie kunnen stemmingswisselingen zijn met prikkelbare en neerslachtige gevoelens. Ook zijn er veel negatieve gedachten en onzekerheid over het moederschap. Angstaanvallen na zwangerschappen komen ook voor. Deze ontstaan door de onzekerheid over de toekomst doordat de huidige situatie als onmogelijk wordt ervaren.
Lees ook:
Ik weet zeker wat mijn partner denkt, denk ik.
Snel navigeren naar:
- Baby blues of kraamtranen
- Symptomen depressie na zwangerschap of postpartum depressie
- Hoe lang duurt een depressie na zwangerschap?
- Symptomen postnatale depressie vrouw
- Symptomen postnatale depressie man
- Tips bij postnatale depressie man en vrouw
- Postnatale depressie en werken
- Postnatale depressie na miskraam
- Prenatale depressie of zwangerschapsdepressie
- Prenatale depressie abortus
- Medicatie bij depressie
Baby blues of kraamtranen
Na de bevalling hebben veel vrouwen de ‘baby blues’, of kraamtranen. Je voelt je down, prikkelbaar, huilerig en angstig. Je hebt negatieve gedachten, zoals dat je de verantwoordelijkheid van de zorg voor een baby niet aan zou kunnen. Deze fase wordt gezien als normaal (omdat het zo veel voorkomt: 40 tot 80%) en het kan tot twee weken na de bevalling duren.
Het is OK om niet OK te zijn.
Tips bij kraamtranen of baby blues
Laat het gevoel er zijn en laat die kraamtranen maar lopen. De oorzaak is vooral hormonaal. Daarnaast heeft het krijgen van een kindje een grote impact op je leven. Alles bij elkaar genoeg redenen om jezelf te laten gaan. Veel vrouwen zullen je begripvol aankijken.
Praat erover. Ook als je niet goed weet hoe je woorden kunt vinden voor wat er allemaal door je heen gaat. Geef het aandacht en deel het met anderen. Je zult zien dat het oplucht om je te uiten en het niet allemaal binnen te houden of flink te zijn. Daarnaast is de kans groot dat de ander je beter begrijpt. Best fijn als je je zo ellendig voelt en de kraamtranen maar blijven lopen… terwijl je vindt dat je blij zou moeten zijn…
Plan activiteiten en bezoek goed in zodat je jouw rust kunt pakken. Ruimte voor jou? Momenten voor jezelf, ja! Zet jezelf op nummer één, je verdient het!
Symptomen depressie na zwangerschap of postpartum depressie
- Angstaanvallen na zwangerschap;
- Stemmingswisselingen;
- Je hebt hechtingsproblemen met je baby;
- Schuldgevoelens en gevoelens van machteloosheid;
- Geen eetlust en slapeloosheid;
- Vermoeidheid;
- Prikkelbaar;
- Boosheid.
Hoe lang duurt een depressie na zwangerschap?
Een postpartum depressie overkomt veel ouders nadat ze een baby hebben gekregen. Hoe lang de kraamtranen aanhouden is per persoon verschillend. Eén op de tien vrouwen krijgt er binnen een jaar na de geboorte mee te maken. De eerste depressie signalen kunnen zich vroeg of laat na de geboorte manifesteren. Gemiddeld ontstaan de meeste depressieve klachten na vier maanden, maar het kan ook een jaar duren voordat er serieuze kraamtranen gaan rollen. Vaders kunnen, net als vrouwen, te maken krijgen met een postpartum depressie. Meestal gaat de depressie na een paar weken vanzelf over. Maar de depressieve klachten kunnen ook maanden aanhouden.
Met goede hulp en ondersteuning, wat tips en tools, komen de meeste vrouwen en mannen goed over deze depressieve klachten heen.
Symptomen postnatale depressie vrouw
Biologische oorzaken van postpartum depressie
Na de geboorte van je kindje heb je veel hormoonschommelingen. Tijdens je zwangerschap stijgt de productie van progesteron en prolactine. Na de bevalling is er een sterke daling van het progesterongehalte en een verhoging van prolactine. Als je gevoelig bent voor deze hormoonschommelingen, ontstaan er verschillende depressieve klachten.
Naast de hormoonschommelingen verandert de schildklierfunctie en zijn er vaak vitamine- en mineralentekorten. Van schildklierproblemen en tekorten aan vitaminen is bekend dat er een depressie kan ontstaan.
Sociale oorzaken van depressie na zwangerschap
Als je graag aan verwachtingen van je omgeving wilt voldoen: Dat je een ideale moeder bent, en de ideale vrouw voor je partner, dat je flink bent na de bevalling en alles zonder klagen oppakt. Wat voor effect heeft het op jouw gemoedrust als je merkt dat je niet aan deze verwachtingen kunt voldoen? Best wel pittig toch?
De mening van anderen
Uit onderzoek blijkt dat vrouwen meer aan de verwachtingen uit hun omgeving willen voldoen dan mannen. Waarschijnlijk zal je man daar dus minder last van hebben en hij begrijpt je niet als je vertelt dat je je afhankelijk voelt van goedkeuring van je omgeving. Het is goed erbij te vertellen dat je geen oplossing of mening wilt, maar dat je alleen je hart wilt luchten omdat dit zo op je gemoed drukt.
Relatieproblemen
Daarnaast ontstaan vaak relatieproblemen tijdens een zwangerschap, rondom de geboorte en daarna. De postnatale depressie treft ook de man. Er wordt tegenwoordig veel door moeders op internet gezocht op ‘postnatale depressie man’ en ‘omgaan met depressie partner’. Dat geeft toch te denken. Er is wetenschappelijk onderzoek gedaan over de postnatale depressie bij mannen, en ja, de onderzoeksresultaten liegen er niet om. Hierover meer onder het kopje ‘Postnatale depressie man’. Dit wetende is het niet zo gek dat je relatieproblemen krijgt toch? En er is ook weer uit te komen.
Veranderingen
Een kind verwachten, een kind krijgen, is een grote gebeurtenis in je leven. Waarschijnlijk de grootste verandering ooit in je leven. Dit werkt door op alle niveaus van je bestaan. Je relatie met je partner verandert. Je bent niet alleen ‘man en vrouw’, je bent nu ook ‘vader en moeder’. Sociaal verandert er ook veel. Je loopt niet meer even het huis uit, gaat niet meer zomaar een weekend weg met vrienden. Er is iemand die afhankelijk van je is. Daardoor voel je waarschijnlijk een grote verantwoordelijkheid. Het besef van verlies van vrijheid kan je ineens overvallen, alsof je vrije leven, samen met je partner, afgelopen is. Niet vreemd dat nu de depressieve klachten ontstaan.
Geld
Veelvoorkomend zijn de financiële problemen na de geboorte van een kind. Ook dit heeft sociale gevolgen, voor jezelf en je partner, je kunt niet meer doen wat je vroeger allemaal deed. Daarnaast wil je je kind het beste geven om zich te ontwikkelen. Als dat financieel niet mogelijk is, wordt daar veel over gepiekerd. Financiële problemen zijn vaak de veroorzaker van relatieproblemen en depressieve klachten.
Postnatale depressie is een aandoening die het vermogen van een vrouw wegneemt zich gelukkig te voelen… juist op het moment dat ze het heel erg nodig heeft.
Psychische oorzaken van postnatale depressie
Als je er goed over nadenkt is het natuurlijk onmogelijk om perfect te zijn. Je kunt niet alles goed doen. Zeker niet als je net je eerste kindje hebt gekregen. Door de hormonen ben je niet stabiel en alles is nieuw. Je kunt nu niet goed met tegenslag omgaan. De nachten zijn vaak kort en onderbroken. Eten doe je er snel tussendoor bij. Liefst wil je dat alles perfect gaat voor de baby. Als je niet begrijpt waar het baby’tje last van heeft als het huilt, zul je misschien de oorzaak bij jezelf zoeken ‘Ik ben een slechte moeder, zie je wel, ik kan het niet’. Jezelf streng toespreken en commentaar op jezelf leveren is niet helpend voor je zelfvertrouwen. Je gaat erdoor piekeren en dan kom je makkelijk in een vicieuze cirkel terecht. Je ziet alleen nog maar wat ‘fout’ gaat en wat er niet goed is. Jezelf en jouw behoeften vergeten is zo gebeurd.
Een hele verandering
Het kan zijn dat het moederschap een teleurstelling is. Je had het anders verwacht. Als het moederschap tegenvalt, ontstaan de eerste kraamtranen en deze kunnen leiden tot een postnatale depressie. Gevoelens van verlies komen veel voor na de geboorte.
Misschien had je een moeilijke zwangerschap. Het gebeurt vaak dat er complicaties zijn tijdens de zwangerschap en dat je bang bent je kindje te verliezen. Dan is een zwangerschap geen ontspannen, gelukkige en verwachtingsvolle periode, maar één van zorgen en stress. Ook lichamelijke klachten en ongemak kunnen ervoor zorgen dat je een moeilijke zwangerschap hebt.
Het is belangrijk dat je deze periode lief en geduldig met jezelf omgaat. Want dat verdien je. Het is een hele klus en een hele verandering, zo’n kleintje in je buik en straks een baby in je leven. Zorg goed voor jezelf. Spreek jezelf vriendelijk en motiverend toe. Dat heb je nodig. Zie ook de tips onderaan deze blog.
Symptomen postnatale depressie man
Er is steeds meer bewijs, ook mannen hebben een postpartum depressie. Vaders ervaren dezelfde lichamelijke, psychische en sociale belemmeringen als de moeder: prikkelbaarheid, slaapproblemen, schuldgevoelens, nervositeit, hopeloosheid, depressieve klachten en geen liefde voor het kindje voelen. Postpartum depressie bij mannen is onder andere onder de aandacht gebracht door onderzoek van Biebel, & Alikhan uit 2016 (Paternal Postpartum Depression).
Ook Epifanio, Genna, De Luca, et al. Onderzochten in 2015 de risico’s op een depressie na zwangerschap bij ouders. In hun onderzoek spreken zij zelfs over de crisis die beide ouders ondergaan na de geboorte van een kind. De eerste maand na de geboorte is volgens dit onderzoek een kritieke maand waarbij angst, stress en stemminswisselingen elkaar afwisselen.
Na de geboorte ondergaan hormoonspiegels van de man grote veranderingen. De testosteronspiegel daalt flink.
Mannen en emoties
Psychosociaal gezien is het voor de meeste mannen lastig hun emoties te laten zien en deze te bespreken. Heel subtiel zit daar nog steeds een taboe op. Mannen houden zich groot en weten ondertussen niet goed hoe ze met hun gevoelens om moeten gaan. De mentale problemen van de vader worden meestal niet serieus genomen. De medische en verzorgende aandacht wordt aan de moeder besteed en ondertussen wordt er over emoties gesproken. Van de vader wordt verwacht dat hij flink is en dat hij zijn vrouw ondersteunt en vooral niet begint over zijn ellende. Een man zal niet snel hulp voor zijn depressieve klachten zoeken.
Onderzoek van Garfield, Duncan, Rutsohn, et al. uit 2014 toont aan dat jonge vaders in de eerste vijf jaar na de geboorte van hun kind 68 procent meer kans maken depressieve klachten te ontwikkelen dan mannen van hun leeftijd die geen kinderen hebben. Een postnatale depressie bij mannen kunnen we dus maar beter serieus gaan nemen. Kortom: vaders hebben net zo veel steun nodig als moeders.
Ik heb een slaapstoornis, het heet ouderschap.
Tips bij postnatale depressie man en vrouw
- Wees mild voor jezelf en neem je gevoelens serieus.
- Geef je gevoel aandacht en deel het met anderen.
- Reserveer ruimte voor je gezin. Je partner en je kindje zijn de belangrijkste personen.
- Hou tijd vrij voor jezelf om even niets te doen. Of om leuke dingen te doen.
- Onderzoek je gedachten; als je stemming somber is, zijn je gedachten ook somber. Houd een dagboek bij om te achterhalen hoe je denkt en wat eraan vooraf is gegaan. Bekijk je negatieve gedachten kritisch: ‘Zijn ze écht 100% waar?’.
- Om te ontspannen kun je één van de geleide visualisaties op het Piekerpolikanaal op YouTube gebruiken. Er staan er meer dan 11 om je te helpen met ontspannen, aan je zelfvertrouwen te werken of je gedachten op orde te brengen.
- Voor mannen: doe aan lichaamsbeweging. Van krachtsport is bekend dat het je testosteron positief beïnvloedt. Daarnaast maakt je brein stofjes aan tijdens het sporten waardoor je je beter gaat voelen.
Postnatale depressie en werken
Het is heel persoonlijk en van je situatie afhankelijk of de combinatie van postnatale depressie en werken je goed zal doen. Er zijn mensen die opknappen zodra ze de werkvloer weer opstappen. Anderen lopen juist een postnatale depressie op als ze weer aan het werk gaan. Wees dus bewust van je gedachten en gevoelens. Merk op wat het voor je stemming betekent om thuis bij je kindje te zijn of wat er gebeurt met je depressieve klachten wanneer je werkt. Waar krijg je energie van? En wanneer voel je dat? Overleg met je werkgever en belangrijke anderen en eventueel je therapeut wat jou helpt uit de depressie te komen.
Postnatale depressie na miskraam
Een miskraam is een heftige ervaring met vaak ernstig lijden tot gevolg. Naast het leed van een vroegtijdige bevalling met slechte afloop, stort er ook een toekomst in. De grote vreugde in verwachting van een nieuw leven te zijn, een kindje van jullie samen, nieuwe toekomstplannen en zingeving van je leven. Al deze verwachtingen en plannen komen met een harde klap tot hun einde.
Een pril leventje eindigt op een onverwacht moment. Wat overblijft is een periode van rouw en verdriet. Vaak wordt ‘vergeten’ dat de miskraam zelf een traumatische ervaring is waarop het postnatale stress syndroom kan volgen; je hebt herbelevingen van de weeën en de geboorte van jouw kindje wat nog niet levensvatbaar was.
De symptomen van het postnatale stress syndroom moeten serieus genomen worden omdat het kan leiden tot lange termijn problemen.
Wat je nu nodig hebt is:
- Steun van je partner. Hoe moeilijk ook, nu je zoveel pijn en verdriet voelt, blijf in verbinding met je partner. Wees zacht en geduldig met elkaar.
- Een miskraam kan ook voorkomen als je geen partner hebt. Zoek dan een persoon op waar je je veilig bij voelt. Blijf er vooral niet alleen mee rondlopen. Je hebt nu iemand nodig die er voor je is. Die accepterend en steunend is.
- Een begripvolle omgeving die vooral luistert en niet komt met tips of opbeurende opmerkingen.
- Afleiding, even iets doen wat je het gevoel geeft ‘weer van jezelf te zijn’.
- Blijf in beweging, al is het nog zo minimaal. Zoek het contact op met je lichaam en blijf even weg uit de gedachtencirkels die zich blijven herhalen. Ga wandelen, doe rek en strek- oefeningen. Als je lichamelijke conditie het toestaat iets intensiever. Door bewegen maakt je brein stofjes aan waar je je iets beter door gaat voelen.
- Praat erover met verschillende mensen om op een rijtje te zetten wat de miskraam en de gevolgen voor je betekenen. Om tot verwerking te komen.
- Doe ontspanningsoefeningen. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld de ademhalingsoefening of visualisaties op het Piekerpolikanaal op YouTube.
- Lukt het niet, maak een afspraak bij de Piekerpoli. Er zijn verschillende behandelingen voor het postnatale stress syndroom, postnatale angst en depressie na miskraam.
Het is een beetje zoals in een lange, donkere gang te lopen, en niet te weten wanneer het licht aan gaat.
Prenatale depressie of zwangerschapsdepressie
Het is niet iedere vrouw gegeven een zorgeloze zwangerschap te hebben. 1 op de 20 vrouwen heeft depressieve klachten tijdens de zwangerschap. Deze klachten kunnen een lichamelijke oorzaak hebben omdat de hormoonspiegel verandert. Het kan ook gebeuren dat je ziek wordt tijdens de zwangerschap en je zorgen maakt je kindje te verliezen.
Prenatale depressie abortus
Misschien was de zwangerschap niet gepland of is het kindje ongewenst. En volgt na een pijnlijke en stressvolle periode een abortus. De ervaring leert dat een abortus een heftige ingreep is en dat psychische klachten na abortus veelvoorkomend zijn. Een postnatale depressie na abortus moet altijd serieus genomen worden. Belangrijk is dat je steunende begripvolle mensen in je omgeving hebt.
Neem je gevoelens serieus. Houd eventueel een dagboek bij om van je af te schrijven. Gevoelens van spijt, schuld en schaamte en vervreemding van je eigen lichaam komen vaak voor. Lukt het je niet de gedachtestroom af te sluiten en heb je het gevoel te verdrinken in de gevoelens? Kom een keer praten bij één van de therapeuten van de Piekerpoli. Je hoeft dit niet alleen te dragen.
Medicatie bij depressie
Bij een zware depressie of postnatale psychose zal de depressie behandeling ook bestaan uit medicatie en mogelijk een opname. Gespecialiseerde GGZ-instellingen beschikken over een medisch team. Zij kunnen een behandeling van ‘pillen, praten en opname’ op elkaar afstemmen.
Behandeling depressie
Al met al is de inhoud van dit artikel niet vrolijk makend. Terwijl dit toch een hele bijzondere periode in je leven is waar je zoveel mogelijk van mag genieten. Lukt het niet je te verbinden met je kind en te genieten? Worden sombere gevoelens erger en kom je er niet meer uit? Wat de reden van de depressie ook is, blijf erover praten en maak gebruik van de tips van deze blog.
Voorlopig zelf aan de slag? Kijk op het Piekerpoli kanaal op YouTube. Er staan verschillende interviews over depressie, een anti piekercursus, ademhalingsoefeningen en visualisaties om te ontspannen.
Helpt dit niet genoeg? Bij de Piekerpoli worden onder andere volgende behandelingen van depressie toegepast.
- CGT – cognitieve gedragstherapie depressie
- Psychosociale therapie
- Hart coherentie
- Mindfulness/visualiseren
- Lichttherapie (bij seizoensgebonden- of winterdepressie)
- Dagstructuur en zingeving
- Interpersoonlijke therapie
- Relatietherapie
- KEUZE methode
Last van een postnatale depressie en/of relatieproblemen? Blijf er niet mee zitten en maak een afspraak bij de Piekerpoli.